Türkiye'deki Külliyeler
Kırklareli Lüleburgaz ilçesinde bulunan Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi, Eski-İstanbul-Edirne yolu üzerindeki menzil yerinde bulunmaktadır. Sultan II.Selim zamanında bu külliyenin yapılmasında en büyük etken Lüleburgaz’ın hem ticari bir merkez, hem de Rumeli seferlerine çıkan ordunun konaklama yeri olmasıdır.
Kanuni Sultan Süleyman’ın 1550-1557 yılları arasında Mimar Sinan’a yaptırdığı Süleymaniye Külliyesi, mimari düzeni, yapıların yerleştirilişindeki ustalık, ekonomik ve kültürel işleviyle klasik dönemin simgesi olmuştur. Mimar Sinan, yapı topluluğunu kentin en yüksek tepelerinden birine, Haliç ve Boğaz’a egemen bir alana yapmıştır. Yaklaşık 60 dönümlük engebeli bir alan üzerindeki yapılar geometrik bir düzen içinde yerleştirilmiştir.
Muradiye Külliyesi; Kültürpark’ın arkeoloji kapısının karşısında Çekirge Caddesi’nden ayrılıp sağa dönerek ilerlediğinizde Kaplıca Caddesi ile Hamzabey Caddesi’nin kesiştiği noktanın yakınında yer alır.Muradiye Külliyesi, Bursa’da Osmanlı Sultanları tarafından yaptırılan son külliyedir.
Seyitgazi Külliyesi, 13. yüzyılın başında Seyitgazi İlçesi, Üçler Tepesi’nin güneydoğu yamacındaki eğimli araziye, Selçuklular tarafından inşa edilen Battal Gazi Türbesi’nin etrafında gelişmiştir.
Havsa’da Sokollu Mehmet Paşa cami, medrese, imaret, çifte hamam, dergâh, köprü ve arastadan oluşan bir külliyeyi 1577-1578 yıllarında yaptırmıştır. Bunlar Mimar Sinan’ın eserleridir. Ancak günümüze yalnızca cami, hamam ve cami avlusunda bulunan ve ne olduğu tam olarak anlaşılamayan, içerisinde ocak ve niş bulunan bir duvar gelebilmiştir. Ayrıca bu külliyeye sonraki dönemlerde bir de çeşme eklenmiştir.
Tunca Nehri kıyısında, şehir merkezine 2 km uzaklıkta bulunan külliye, Edirne'nin en önemli yapıtlarındandır. Cami, tıp medresesi, imaret, darüşşifa, hamam, mutfak, erzak depoları ve diğer bölümleriyle geniş bir alana yayılmıştır. II. Bayezıt'ın 1484-1488'de yaptırdığı külliyenin mimarı Hayreddin'dir. Çok etkileyici bir görünümü olan külliye, küçüklü büyüklü yüze yakın kubbeyle örtülüdür.
Osmanlı İmparatorluğu’nun en tanınmış birkaç minyatür ustasından biri olan Matrakçı Nasuh’un Kanuni’nin Irak seferi sırasında 29 Aralık 1536 yılında çizdiği Eskişehir minyatürünün en göz alıcı yapısı Kurşunlu Camii ve Külliyesi’dir. 1525 yılında Kanuni Sultan Süleyman zamanında Çoban Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Avlusunda bir şadırvan, sağ tarafta menzilhane, sol tarafta aşhane ve kervansaray ortada camii ve caminin arkasında medrese odaları ve Mevlevihane bulunmaktadır.
Edirnekapı’dadır. 16. yüzyıl ortalarında Mimar Sinan’ın yaptığı külliye, cami, medrese, sübyan mektebi, hamam, türbe ve dükkânlardan oluşmaktadır. Cami, Mimar Sinan’ın özgün bir denemesi olarak nitelenmektedir. Sanatçı burada iç mekânı genişletmiş, merkezi kubbeyi kuzeyden destekleyen yarım kubbeyi kaldırmıştır. İki yanda üç kubbeli bölümler ana mekânı bütünlemektedir.
Haseki’dedir. 1551’de Haseki Hürrem Sultan, Mimar Sinan’a yaptırmıştır. Cami, medrese, sübyan mektebi, imaret, darüşşifa ve çeşme yapılarından oluşmaktadır. İlk cami, Sinan’dan önce, 1539’da yapılmış olup tek kubbeli, kare mekânlıdır; önünde beş kubbeli son cemaat yeri vardır. I. Ahmet, 1612’de yapının doğusuna kubbeli bir bölüm ekletmiştir. Onarılan mihrap mukarnas dolgulu, barok süslemelidir.