Bursa'daki Kiliseler
İznik Yenişehir Kapısı’ndan ilçe merkezine uzanan Atatürk Caddesi’ne açılan Yakup Çelebi Sokağı’nda, Böcek Ayazması yakınında bulunan Koimesis Kilisesi’nin Piskopos Hyakinthos tarafından 750 yılına doğru yaptırıldığı ileri sürülmekle beraber bazı araştırmacılar kilisenin daha eski tarihlere indiğini de belirtmişlerdir. Ancak, kilisenin içerisinde bulunan bir kitabeden ve bazı sütun başlıkları üzerindeki monogramlardan Piskopos Hyakinthos tarafından yapıldığı öğrenilmiştir.
İznik Yenişehir Kapısı’na giden Atatürk Caddesi’nin sağ tarafında bulunan H.Tryphon Kilisesi XI.yüzyıldan sonra İznik Bizans İmparatoru II.Thedoros Laskaris (1255-1256) tarafından yanındaki bir felsefe okulu ve kütüphane ile birlikte yaptırılmıştır.
Mudanya’dadır. Bizans İmparatoru IV. Konstantinos Porphyrogenetos döneminde yaptırılmıştır. Kare planlı ana kilisenin üzeri kubbe ile örtülü olup yanlarda beşik tonozlu dört haç kolundan oluşur. Duvarları tuğla ve taş ile örülü bulunan yapının çatısı da tuğla ile örülmüştür.
Gemlik Kurşunlu’daki Theodokos Manastır Kilisesi’nin kitabesi günümüze gelememiştir. Bununla beraber, bu manastırın Bizans İmparatoru I.Manuel Komnenos (1143-1180) döneminde Nikephoros Mystikos tarafından onarılmış ve genişletilmiştir. Manastır Bizans kaynaklarına göre IX.yüzyılda yapılmış, XI.yüzyılda da önem kazanmıştır. Osmanlıların yöreyi ele geçirmesinden sonra önemini yitirmiştir.
Nilüfer ilçesi, Tahtalı Köyü’ndeki H.Theodoros Kilisesi Bizans döneminde yapılmıştır. Ancak günümüze yalnızca moloz taş ve iki sıra tuğla dizili batı duvarının kalıntıları gelebilmiştir. Bu kiliseyi ilk kez XVII.yüzyılda araştırmacılar görmüş, XX.yüzyılın başında da F.W.Hasluck buradan devşirme malzemelerden yapılmış bir kilise olarak değinmiştir.
Demirtaş Köyü’ndeki bu kilise günümüzde cami olarak kullanılmaktadır. Batı cephesindeki kapı üzerinde, 34x55 cm. ölçüsündeki beş satırlık mermer kitabesinde kilise temellerinin 3 Şubat 1838’de Demirdesia’nın (Demirtaş) dindar halkı tarafından atıldığı yazılıdır. Bu yapı 1924 yılında camiye çevrilmiştir. Kilise doğu-batı doğrultusunda bazilika plan tertibindedir.
Gölyazı Köyü’ndeki bu kiliseyi XIX.yüzyılda buraya gelen W.J.Hamilton ilk kez tanıtmıştır. Daha sonra F.W.Hasluck köyde üç kilisenin bulunduğunu ve asıl kilisenin Aziz Georgios’a ithaf edildiğini belirtmiştir. Büyük olasılıkla Hasluck’un sözünü ettiği kilise bu yapıdır. Yapım tarihi ile ilgili herhangi bir bilgiye rastlamadığımız bu kilise üç nefli, dikdörtgen planlı bir bazilikadır.
XIX.yüzyılda Fransızlar tarafından bazilika plan tipinde yapılmıştır. Kesme taş ve tuğladan yapılmış olan kilisenin önünde apsit çıkıntısı üzerine küçük bir çan kulesi yerleştirilmiştir. Kilise barok üslupta olup, günümüze iyi bir durumda gelebilmiştir. Dikdörtgen planlı kilisenin iki yan duvarlarında yuvarlak kemerli barok üçer pencere bulunmaktadır.
Karacabey ilçesinde, Ulubat Gölü’ndeki Manastır Adası’nda bulunmaktadır. 4.-5. yüzyıllarda yapılmıştır. Haç planlı olan kilisenin duvarları beş sıra tuğla ile kaba işlenmiş taşlarla örülmüştür.