Türkiye'deki Tümülüsler

300 m. çapında 55 m. yüksekliğinde ki büyük tümülüs antik dünyanın ikinci büyük tümülüsü olan ve 3750 yıllık ardıç tomruklarla desteklenen, çam ağacından yapılmış ahşap mezar odası ile de dünyada tek örnektir.

Akyazı'ya 50 km uzaklıkta, Küçücek Köyü dolaylarındadır. Tümünüs, 2,5x2 m boyutunda bir mezardır. Yapılan kazılarda içinden sikke (para) çıkmıştır. Bir aile mezarlğı olan Tümülüs’ün, içinden çıkan paraların incelenmesi ile roma hükümdarı Markus Arvelus zamanına ait olduğu tahmin edilmektedir. Tümüsten kandiller, kulplu testi, koku şişesi, bronz ayna, köşe parçası gibi eşyalar çıkarılmıştır.

İl merkezine 45 km., Besni ilçesine 15 km. uzaklıkta, Üçgöz (Sofraz) köyündedir. 15 m. Yüksekliğinde olan mezarın üzeri kırma taş ve molozla örtülüdür.

Havza'nın 21.km doğusunda Lerdüge köyünde beş tümülüs saptanmıştır. 1946yılında başlatılan çalışmalarda çıkan buluntular Ankara Arkeoloji Müzesine gönderilmiştir. Ortaya çıkartılan yapının, mimari tekniği ve diğer buluntulardan MÖ. 100- MS. 200 yılları arasında kullanıldığı anlaşılmıştır. 4 no'lu tümülüsün buluntularından ve mimari tekniğinden M.

Türkobası Tümülüsü Türkobası Köyü’nün 1 km batısında, ekili arazi içinde bulunmaktadır. Doğal bir set üzerinde bulunmakta olan tümülüs doğu-batı yönünde 10×20 metre uzunluğunda, 4-5 metre yüksekliktedir.

80 metre çapında 12 metre yüksekliğinde P tümülüsü olarak adlandırılan tümülüste 12 x 80 metre ölçülerinde bir cocuk mezarı bulunmaktadır. Tümülüs M.Ö. 700 yıllarına, Frig dönemine tarihlenmektedir.

Beylikköprü Köyü’nde, Sakarya Nehri’nin batısında, Gordion Ören Yerinde, M.Ö. 9. yüzyılın sonları ile 7. yüzyılın başlarına tarihlenir. Mimarisi ile erken Frig tümülüslerini andırmaktadır.

Yassıhöyük Köyü ile Şabanözü Köyü arasında bulunan Kızlarkayası mevkiinde bulunan iki tümülüste 1989 yılında Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğü’nce kazılmıştır.

Hacıtuğrul Köyü’nde, Hacıtugrul Höyügü’nün 500 metre güneyinde olup, büyük ve düzgün konik bir yapıya sahiptir.