Bursa İznik'deki Türbeler

İznik’in doğusunda yüksek bir tepe üzerinde Abdülvahab Sancaktari Türbesi bulunmaktadır. Bu türbenin İznik’i kuşatan İslam ordularından Abdülvahab adlı bir kişiye ait olduğuna inanılmıştır. Osmanlılar İznik’i ele geçirdikten sonra, VIII.yüzyıldaki Arap kuşatmalarında yararlılıkları görülen ve sancaktarlık yapmış olan Abdülvahab isimli kişinin halk arasında inanılmış bir de efsanesi bulunmaktadır: “Abdülvahap kuşatma sırasında gönlünü genç bir Rum kızına kaptırmıştır.

İznik Kılıçaslan Caddesi üzerinde, İtfaiye ve Özel idare Müdürlüğü’nün karşısında Çandarlı Halil Paşa’nın Türbesi bulunmaktadır. Çandarlı Halil Paşa, Çandarlı İbrahim Paşa’nın büyük oğlu olup, Sultan II.Murad ve Fatih Sultan Mehmet döneminde sadrazamlık yapmıştır. Yeni bir Haçlı Seferine neden olacağından ötürü İstanbul’un fethine karşı çıkmıştır. Bununla beraber fetihe katılmış, Rumelihisarı’nda kendi adına bir de kule yaptırmıştır.

İznik’in doğusunda, Müslüman mezarlığı olarak nitelenen Abdülvahap Sancaktari´nin mezarına giden yolun üzerindeki mezarlık içerisinde yer almaktadır. Serez´de 1389’da ölen Paşa´nın cenazesi, İznik´e getirilerek bugünkü türbesine defnedilmiştir. Türbe farklı zamanlarda yapılmış iki ayrı mekandan meydana gelmiştir. İlk defa batıda 6.75x6.75 m. ölçüsünde kare planlı bölümü yapılmıştır.

İznik, İstanbul Kapısı yakınında, Atatürk Caddesi üzerindedir. Kare planlı, briketten örülmüş duvarla çevrili üstü açık bir türbedir. Bu türbenin mimari yönden bir özelliği bulunmamaktadır. Türbe içerisinde kitabesi bulunmayan üç lahit bulunmaktadır. Orta Çağ Şaman geleneğinde çocuklara yönelik tanrılar bulunuyordu. Bunların en tanınmışı da Uma idi.

İznik’in güneyinde, Yenişehir Kapısı yakınında bulunan bu türbenin kitabesi bulunmadığından yapım tarihi ve içerisinde yatanlar konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Söylentiye göre de İznik’in fethine katılan Osmanlı ordusunda şehit düşen Kırgızlı Türklere aittir. Bu türbeyi Y.Mimar Ali Saim Ülgen XIV.yüzyıla, Ekrem hakkı Ayverdi de mimari yapısına göre Orhan Gazi dönemine (1324-1360) tarihlemektedir.

İznik’in doğusunda, Lefke Kapısına yaklaşık 300 m. uzaklıktaki Çandarlı Halil Hayreddin Türbesi yakınında bir bağ içerisindedir. Türbe İznik’in alınmasından sonra 1331’de yapılmıştır. Sarı Saltuk’un yaşamı ile ilgili bazı efsaneler bulunmaktadır. Bunlardan birine göre; asıl ismi Mehmet Buhari olan Sarı Saltuk, devrin ünlü hocalarından Hoca Ahmet Yesevi’den ders almış, Hacı Bektaşi Veli ile yakınlık kurmuş ve Orhan Gazi’nin sarayında bulunmuştur.

İznik’in güneyinde bulunan türbe, 14. yüzyılın ilk yarısında, Orhan Gazi döneminde yapılmıştır. Selçuklu etkisi görülen yapı, tonozlu giriş eyvanı ve arkasındaki kubbeli mekândan oluşmaktadır. Kimin yaptırdığı bilinmemektedir. Tuğla hatıllı duvarı ilginçtir.

İznik, Kılıçaslan Caddesi üzerinde, Lefke Kapısı yakınında bulunan bu türbe, Çandarlı Halil Paşa’nın küçük oğlu İbrahim Paşa’ya aittir. Türbe 1429 yılında yapılmıştır. Dikdörtgen planlı basit bir türbe olup, günümüzde çatısızdır.

İznik’in doğusunda, Lefke kapısı yakınlarında, Beyler Mahallesi’nde bir parkın içindedir. Halk arasında “Ahiveyn Sultan” olarak da anılmaktadır. Ahiveyn Sultan´ın Osmanlı İmparatorluğu döneminde İznik Ahi örgütü temsilciliğini yaptığı bilinmektedir. Türbe kerpiç bir duvarla sınırlanmıştır. XV.yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Burada Ahiveyn Sultan’ın yanında Afyon dede denilen dede Sultan’ın da mezarı bulunmaktadır.