Gümüşhane Torul'da Gezilecek Yerler
1999 yılında mesire yeri olarak ilan edilen Limni Gölü Gümüşhane'nin önemli turizm alanlarından biridir. Bölgede hakim ağaç türü sarıçam ve ladindir. Yılın belirli mevsimlerinde zaman zaman ayı, tilki, ceylan, karaca gibi yaban hayvanlarına rastlamak mümkündür.
Torul ilçesi Gülaçar köyünden geçen Artebel Deresi membaında bulunan ve yörede Yıldız Gölleri, Beş Göller, Karanlık Göller gibi adlarla alınan krater gölleri Gümüşhane merkezine yaklaşık 60 km. uzaklıkta bulunmaktadır. Gülaçar köyüne bağlı Artebel Mahallesi’nden sonra orman yolu ile ilk şelaleye ulaşılmaktadır. Bu noktadan sonra ilk krater gölü olan Karanlık göle 90 dakikalık yürüyüşle ulaşmak mümkündür.
Torul İlçesi Arılı Köyünde bulunan Mağara Merkez İlçeye 50 km, köy alanına 1 km uzaklıktadır. Torul İlçemizden arılı köyüne 30 km stapilize yolla ulaşılır. Dar bir girişi olan mağara geniş odacıklardan oluşmaktadır. Giriş kısmından sonra çok sayıda salon ve odacık bulunmaktadır. Tavan yüksekliği yer yer 10 metreyi bulmaktadır. Genelde dar ve alçak salonlardan oluşur.
Torul ilçesine 30 km. uzaklıkta Gümüştuğ köyündedir. Irmağın her iki yakasındaki kalıntılarda Bizans döneminden silahlar, “Konstantinata” basımlı sikkeler bulunmuştur. Sol kıyıda bulunan kalede, 1,5 m. yükseklikte, biçimlendirilmiş beş sütunun, bir tapınağın kalıntıları olduğu bilinmektedir.
Kale, Torul İlçesi kalecik Köyü sınırları içerisinde, ışık köyü ulaşım yolunun üzerinde Vadiye hakim bir tepeciğin üzerinde inşa edilmiştir. Korunma ve gözetleme amacıyla yapılmıştır. Kale surları iç ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmuştur. Surlar tamamen ayaktadır.
Yapı, Torul İlçesi Kalkanlı (Zigana) köyü sınırları içerisinde tarihi ipek yolu üzerindedir. Tek ve sivri kemerli yapının kemeri düzgün yontma taşla yapılmış olup, diğer kısımlar moloz taşla tamamlanmıştır.
Torul ilçe merkezinde bulunan köprü 1890 senesinde kesme taştan yapılmıştır. Dere yatağı içinde bulunan iki ayak ve kenarlardaki ayaklar üzerinde yükseltilmiştir. Ayaklar arasında yuvarlak kemerler bulunmaktadır. Köprü korkulukları da kesme taştan yapılmıştır.
Yapı, Torul İlçesi Cebeli Köyü, Karaca (Masura) mahallesindedir. Dikdörtgen bir alan üzerine tek nefli bazilikal plan şemasında inşa edilmiştir. Batı açılan tek girişi vardır. Girişin üzerinde yuvarlak kemerli bir alınlık yer almakta ve içerisi boş bulunmaktadır. Doğu cephesindeki apsis beş genli yapılmış, içten yuvarlak tarzda düzenlenmiştir. İki mazgal penceresi mevcuttur.
Yapı, Torul İlçesi Arpalı Köyünde bulunmaktadır. Dikdörtgen bir alan üzerine üç nefli bazilikal plan şemasında inşa edilmiştir. Batıdan sağlanan tek girişi vardır. Giriş kapısının üstünde yuvarlak kemerli alınlığın üzerinde 1865 tarihli kitabesi vardır. Günümüzde cami olarak kullanılan eserin apsis pastaporion hücreleri yıkılmıştır. Kilise çevre duvarlarla çevrili olup, girişi kare planı üzerine altıgen bir geçişle altı sütun üzerine bir çan kulesi ile sağlanmaktadır.
Torul ilçesinin, Büyük Çit Vadisinde, Çit Deresi'nin sol tarafındaki yamaç üzerindedir. Yüksek duvarlarla çevrili avlu ve kilise kalıntısı görülebilir. Khaldea Metropolitliği’ne bağlı 7 kiliseden biridir. Kiliseyi ilk kez 890-900 tarihleri arasında üç keşişin kurduğu bilinmektedir. Daha sonra Trabzon Komnenosları döneminde ve 19. yüzyılda onarılmıştır.