Tokat Mevlevihanesi

Muslu Ağa tarafından inşa edilen Mevlevihane zamanla yıkılmış olduğundan, 1703 tarihli bir hüccete göre daha sonra Müderris Şeyh Mehmed Efendi tarafından yeniden inşa ve ihya edilmiştir. Tokat Mevlevihanesi şeyhi olanlar aynı zamanda vakfın da mütevellisi idiler. Meselâ, 16 Aralık 1814'de Şeyh Mehmed Emin Efendi, Mevlevihane şeyhi ve mütevellisi bulunuyordu.

   

Tokat Mevlevihanesi binası bugün de ayaktadır. Tokat merkez Soğukpınar Mahallesi'nde bulunmaktadır. Tapuda 9 pafta, 71 ada ve 28 parselde kayıtlıdır. Muslu Ağa tarafından yapılan bina zamanla yıkılmış, yerine Müderris Mehmed Efendi tarafından 1703'de eklemeler yapılmıştır.

Daha sonra bazı onarım, ekleme ve bezemelerle görünümünde değişiklikler olan Mevlevihane, 19. yüzyıl mimarî özelliklerini göstermektedir. Dikdörtgen planda iki katlı ahşap bir yapı olan binanın, alt katında derviş odaları, ahşap sütunların taşıdığı Bağdadî kubbesi ve ahşap kabartma göbekli bir semâhânesi de bulunmaktadır.

Tokat Mevlevihanesi, bugün uzun ve zahmetli çabalar sonucu restore edilmiş bulunmaktadır. Eserin 1997 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü'nce restorasyonu başlamasına rağmen, 2003 yılına kadar yeterli ödeneklerin ayrılmamasından dolayı çalışmalar yavaş ilerlemiş, hatta restorasyon çalışmaları durmuştur. 2003 yılından itibaren tekrar başlayan çalışmalar 2005 yılında tamamlanmıştır. Çürüyen ahşap kısımları değişmiş, bina temelini destekleyen perte duvarlar ve derenaj inşa edildi. Yapının iç ve dış duvarlarındaki kerpiç dolgular alınarak, yenileri konuldu ve iç ve dış duvar yüzeyleri kireç sıva ile sıvandı. Yapının tüm ahşap çatısı ve üst kiremit örtüsü değiştirildi. Yapı içindeki ahşap oymalar korumaya alındı. Yapıdaki tüm pencereler, eksik olan kapılar, bozuk durumdaki ters tavanlar yenilendi. Yapıya, alarm, yangın ve elektrik tesisatı döşendi.

Tokat Mevlevihanesi'nin Vakıf Eserleri Müzesi olarak kullanılması, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından karar altına alınmıştır.