Cizre İlçesi sınırları içinde ve şimdi Kebeli diye adlandırılan yerde I.Babil Dev letinin başkenti bulunmaktadır.Babilliler,Hitit ve Asur akınları,yüzünden kendi başkentlerini şimdi Irak ta bulunan Babilonya ya taşıdıklarında,kalelerinde bulunan bir çok kalıcı eserle birlikte Tanrı Marduk un ünlü heykelini de taşıdılar.Daha sonra Fransızların Suriye yi işgalleri sırasında bir çok eseride onlar götürdüler.
Cizre İlçesine bağlı Çağlayan köyünde başlıbaşına bir tarih yaşanmaktadır.Cudi Dağının yamaçlarında bulunan Çağlayan da Kayzer,Kale harabeleri bulunmaktadır..Kayzer Kalesi diye adlandırılan yerde 6 adet Asur Kralı Sanherib e ait kabartma heykel bulunmaktadır.Kral,altı değişik yerden Nuh(A.S) Gemisinin durduğu yeri göstermektedir.
Cizre Surları Gudi İmparatorluğu döneminde yapılmıştır.Hz.Nuh (A.S) Tufanından sonra Nuh Peygamberin Cizre de yattığını ve Nuh Gemisinin Cudi Dağında durduğunu ispat etmek üzere,CizreSurları “Gemi” şeklinde yaptırılmıştır.Nuh Nebi Camii nin 25 m batısında bulunan Tor Kapısı,Deşt Köprüsünün 25 m yakınındaki Deşt Kapısı geminin küreklerini gösterir. Surun tamamı siyah bazalt taştan yaptırılmıştır.
Cizre’ye yakın bir noktada bulunun Damlarca ve Eskiyapı köyleri arasında Finik Ören Yeri İ. Ö. 4000 yıllarına aittir. Dağlık bir bölgede yer alan kentte saray, zindan, sarnıç yerleri ve beyaz kalker taştan oyulmuş çok sayıda mağara ev bulunmaktadır. Finik Kalesinin Kuzeyinde "Borzana Sitiya” adı verilen yerde kayaya işlenmiş bir kadın kabartmasıyla.
Cizre’nin Kuzeydoğusunda, Çağlayan köyündeki Şah Ören Yeri, Cudi dağının en sivri noktasının eteğindedir. Yerleşmenin kuzeyi, doğusu ve batısı tamamiyle dağlıktır. Bu dağlık kesimlerde Düşe, Çeko, Hırabe, Kayzer, Hırd kale harabeleri yer almaktadır.
Cizre’nin 20. Km Güneybatısında Suriye sınırı üzerindeki Kebeli köyünde yer alan Babil Ören Yerinin çevresi dikdörtgen biçiminde surlarla çevrilidir. Dış kaleyi oluşturan bu surlarda yaklaşık 30 adet burç vardır. İç kale ise daire biçimindedir. Surlar yontulmamış bazalt kayalardan, yapılar ise beyaz kalker taştan yapılmıştır.
Cizre’nin 2 Km doğusunda Dicle Nehri kıyısında yer alan Bezebde Ören Yeri. zamanla Dicle Nehri yatak değiştirdiği için Suriye topraklarında kalmıştır. İlk çağlara ait kent kalıntıları ve ünlü bir köprüsü vardır.
Cizre Dağkapı Mahallesinde Bayırağa sokakta bulunur.Bir kısmı siyah bazalt taştan,bir bölümü de beyaz kalker taştan yapılmıştır.Hamidiye Binbaşısı Fettah Ağa tarafından yaptırılmıştır.