Phokaia

Homeros destanında adı geçen mitolojik bir kenttir. 12 İon kenti arasında denizcilikte gelişmiş bir liman kenti olan Phokaia'nin sembolleri "Horoz" ve "Fok Balığı"dır. Yunanistan'daki Dor istilasından kaçarak Ege sahillerine gelen İonların kurduğu önemli merkez, liman ve deniz gücüne sahip bir kenttir. Korsika, Alain, Pastum yanındaki Velia, Marsilya ve İspanya kıyılarında koloniler kurmuştur. M.Ö. 546 yıllarında Pers egemenliğine, Büyük İskender zamanında da Levkos'ların topraklarına katılmıştır.

12. ve 13. yy'larda Cenevizliler'in eline geçmiştir. 1455 yılında Fatih Sultan Mehmet zamanında Osmanlı egemenliğine girmiştir.

Foça'nın görülmeye değer yer ve eserli, Homeros destanında da yer alan; günümüzde de Fok balıklarının barındıkları Siren Kayalıkları, Roma İmparatoru Michel Peleok tarafından 1275 yılında Cenevizlilere verilen ve onlar tarafından onarılan Beş Kapılar Kalesi, 1678 yılında boğaz kesen olarak inşa edilen Dış Kale, Foça'ya 10 kilometre uzaklıktaki Taş Ev. Candede Tepesi'nin eteğindeki kaya mezar tipinde olan Şeytan Hamamı (Loutros) 1455 yılında ilçenin fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan klasik Osmanlı mimarisi tarzındaki Fatih Camii ve Kayalar Camii'dir.Foça, tarihi doğal ve kentsel sitin bir arada olduğu ender yerleşim birimlerimizden biridir. Bu nedenle de Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edilmiştir.