Gümüşhane'deki Mağaralar
Coğrafi yeri ve ulaşım Karaca mağarası, Gümüşhane’nin 15 km kuzeybatısında Torul ilçesine bağlı Karaca mahallesinin hemen güneybatısında yer alır. Gümüşhane Torul karayolunun 12. kilometresinden korum deresine ayrılan stabilize yoldan 4 kilometre sonra karaca mahallesine varılır. Buradan 20 dakikalık bir yürüyüşle mağaraya varılır. Özellikleri Toplam uzunluğu 256 metre, girişe göre en derin noktası ise -15.
Torul İlçesi Arılı Köyünde bulunan Mağara Merkez İlçeye 50 km, köy alanına 1 km uzaklıktadır. Torul İlçemizden arılı köyüne 30 km stapilize yolla ulaşılır. Dar bir girişi olan mağara geniş odacıklardan oluşmaktadır. Giriş kısmından sonra çok sayıda salon ve odacık bulunmaktadır. Tavan yüksekliği yer yer 10 metreyi bulmaktadır. Genelde dar ve alçak salonlardan oluşur.
Torul-Gümüşhane kara yolu üzerinde bulunan İkisu köyünün Bahçecik Mahallesi üstündeki kayalık falez üzerindedir. Mağaraya Bahçecik Mahallesi’nden bir saatlik bir yürüyüşle ulaşılabilir. Mağaraya giriş oldukça zordur. Girişteki geniş ve yüksek salonun tabanı küçükbaş hayvan gübresi ve üstte kalın guana (yarasa gübresi) ile örtülüdür. Karaca Mağarası’ndan daha büyük ve daha zengin oluşumlara sahiptir.
Merkez Dörene köyü yakınındaki Loncunos harabelerinin yukarısında üç bacak tepenin kayalık dik yamacındadır. Mağara Dörene köyüne bir saatlik yürüyüş mesafesindedir. Mağaranın geniş ve yüksek bir girişi vardır. Bu kısımda yakın tarihte insanların barındığını gösteren kazı izleri vardır. Mağara orta bölümlerde çok daralmakta ve yarık şeklini almaktadır.
Gümüşhane-Şiran karayolunun üzerinde bulunan Karamustafa köyü kuzeyinde yükselen dağlık alanın tepesindedir. Burası, ortalama yüksekliği 2100 m. olan bir platodur. Mağara, platonun 600 m. kuzey doğusundadır. Üçbacalı Mağara yatay ve dar bir girişten sonra, tavan çökmesi sonucu gelişmiş geniş bir dikey girişe daha sahiptir. Dikey giriş 10 m. çapında ve 4 m.
Köşe ilçesi Altıntaş ve Yenice köyleri arasında mağara sırtı mevkiindedir. Bu iki köyü birbirine bağlayan yoldan 5 dakikalık bir yürüyüşle mağaraya ulaşılabilir. Mağara, yataya yakın bir uzanımla gelişmiştir. Mağaranın başlangıç ve orta bölümlerinde az miktarda sarkıt, dikit ve sütunlar olmasına karşın son bölümlerde damlataşı oluşumları oldukça yoğundur.