Karasu'ya egemen yalçın kayalar üze¬rinde inşa edilmesi nedeniyle, elde edilme¬si güç bir kaleydi. Yapım tarihi ve yapımcı¬sı bilinmemektedir. Arsak (Arşak) krallarının adı geçtiğinden Artaksiadlar döneminde yapıldığı sanılmaktadır. Bizans döneminde Ani, Darana-Kemaghe, Gamahha ve Arap döneminde Berberi adlarıyla bilinmekteydi. Burç ve bedenleri büyük blok kesme taşlardan yapılmış, beş¬gen planlı burçlarla güçlendirilmiş bir yapıdır.
Erzincan Müzesi, Kültür Bakanlığı yönetiminde 1986 yılında kurulmuştur. Müze ilk kuruluşunda İl Halk Kütüphanesi ile aynı binayı paylaşmış, daha sonra yapılan Erzincan 75.Yıl Kültür Merkezine taşınmıştır.
İlçenin Çadırkaya beldesinde bulunmaktadır. Yaklaşık 100 m yüksekliğinde doğal kayadan oluşmaktadır. Kayaya oyulmuş odalar, merdivenler, sarnıçlar bulunmaktadır. Sur¬lardan günümüze çok azı gelebilmiştir. Kalıntılar buranın çok eski bir yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.
Şehir merkezine 15 km. uzaklıkta, Erzincan-Erzurum karayolunun 100 m. kuzeyinde yer almaktadır. Günümüze kadar ulaşabilmiş en sağlam Urartu şehirlerinden birisidir. 1959 yılında yapılan bilimsel kazı ve araştırmalarda iç içe iki kale duvarı ile korunan tapınak - saray kompleksi, mezarlar, konutlar ve çok sayıda arkeolojik eserler ortaya çıkarılmıştır.
Ocak Köyü Kemaliye İlçesi'ne yaklaşık 40 km. uzaklıkta modern ve örnek bir köydür. Ocak köyü önceleri "Şeyhler Köyü" adı ile tanınırmış. Köyün kurucusunun manevi dünyasına candan bağlı olanlar Ocak Köyü adı yerine, genelde "Hıdır Abdal Sultan Ocağı" ismini kullanırlar. Köyde bulunan "Hıdır Abdal Sultan Türbesi" bu köye manevi yönden ayrı bir önem kazandırmaktadır.
Kökeni Hititlere kadar uzanmaktadır. Kutsal kayanın kuzey kesiminde bulunan Roma Antreposu üç yuvarlak binadan oluşmaktadır.
Dutluca köyü yakınındadır. Son cemaat yeri sonradan eklenmiştir. Minaresi Selçuklu özelliği gösterir. Mescit bölümü orijinal özelliğini korumuştur.