Colybrassus (Susuz Ayasofya)

Güzelbağ beldesinin kuzeydoğusunda Bayır Koz ağacı sınırlarında, Susuz Dağı yamacında yer alan antik kent Alanya’nın 30 km kuzeyinde, ilçe merkezinin ise 16 km uzağında yer almaktadır. Bölgeye ulaşmak için 2 yol izlenebilir. Birincisi ilçe merkezinden 12 km. lik yarım saat süren bir yolculukla ulaşılır. İkincisi; bu bölgeye Alanya güzergahından ulaşılmak istenirse Antalya-Alanya karayolu üzerindeki Konaklı Beldesinin merkezinden Güzelbağ istikametine göre sağa dönülür.26 km. lik yolculuk sonunda Güzelbağ ‘a ulaşır. Güzelbağ merkezinden Gündoğmuş istikametine göre bir-iki dakikalık bir yol aldıktan sonra OGM ‘ne ait kereste deposunu geçtik ten hemen sonra sağa Bayır Koz ağacı yoluna sapılır.1, 5 km bu köy yolunda seyrettikten sonra karşımıza çıkan sağdaki ilk toprak yolu takip ederek 3-4 dakika süren bir yolculuk sonunda Ören yerine ulaşır.

İlk olarak geçmişte olduğu gibi günümüzde de hala buğday ve arpa ekim alanı olarak kullanılan tarlalar ve bunların arasındaki lahitlerle karşılaşılır. Günümüze kadar yerli yabancı birçok arkeolog tarafından incelenmiştir. Bu arkeologlardan bazıları şunlardır:1811 Deaufort-1892 Heberdey, Nilhelm 1957 Aziz Albek ve 1963 Mitfort. Ancak kent hakkında 25 farklı plan çizilmesine ve bunca araştırmalara rağmen yörede günümüze kadar hiçbir resmi kazı çalışması yapılmamıştır.

Ören yerinin en önemli yapıtları; cephesi anıtsal nitelikte olan ve doğrudan ana kayaya oyulmuş KAYA MEZARI, köşe başlıkları İyon tarzında yapılmış tapınak ve kent girişindeki metropolde yer alan lahitlerdir. Buradaki yapılar daha çok Roma ve Bizans mimarisinin özelliklerini yansımaktadır. Ören yerinde kazı çalışmaları tapılmadığı için kentin diğer eserlerinin büyük çoğunluğu toprak ve bitki örtüsü arasında kaybolmuştur. Bölge koruma altına alınamadığı için bölge yıllardan beri definecilerin yoğu talanına maruz kalmış özellikle tapınaklar ve mezarlar büyük ölçüde zarar görmüştür.