Geleneksel Bilmeceler

Ayaksız koşar.

El eker dil biçer.

Altı su, Üstü ateş.

Çıt der çiçek açar.

Gözü var, başı yok.

Bayırlarda dik kulak.

Gölgesiz dağlar aşar.

Uzun oluk dibi delik.

Gece gündüz yufka açar!

Yeraltında yağlı kayış.

Dal doruğunda karatavuk.

Dal üstünde sulu boncuk.

Elsiz ayaksız kapı açar.

Uzun boylu, molla başlı.

Yeraltında sakallı baba.

Yol üstünde cansız eşek.

Zilim var,
Kapım yok.

İki kaşık duvara yapışık.

Dal ucunda kilitli sandık.

Elsiz ayaksız kapıyı açar.

Bir bağım var uzundur uzun.

Dedemin bıyıkları bir omuz.

Ağaç başında al yanaklı kız.

İki kardeş birbirini tartar.

İncecik beli,
Elimin eli.

Mavi atlas,
Makas kesmez.

Senede verir otuz okka üzüm.

Attım rafa,
Bir kuru kafa.

Dal doruğunda,
Tüylü dede.

Elde yapılır,
Ete takılır.

Geniş alan,
Denizde kalan.

Yerin altında kırmızı minare.

Altı kardeş birbirini kovalar.

Baldan tatlı,
Baltadan ağır.

Canlı kaçar,
Cansız kovalar.

Dereden karşıya gölgesiz geçer.

Hanım içerde,
Saçı dışarıda.

Karaoğlan’ı kulağından asarlar.

Kulağını büktükçe ağzı sulanır.

Örterim uyur,
Açarım uyanır.

İki ayaklı,
Bin bir yapraklı.

Aldır abası,
Yeşildir cübbesi.

Atladım hendek,
İçinde kundak.

Bağlarım yürür,
Çözerim durur.

Bir sahan şeker,
Dünyayı eker.

El kadar mezar,
Dünyayı gezer.

Kırmızı mantosu kara şapkası var.

Burada öğürür,
Karşıda böğürür.

Ambar içinde otuz iki keklik yatar.

Başımda saç yok,
İçimde tat çok.

Beyaz tarlaya siyah tohum seperler.

Etlice, metlice,
Ortası tatlıca.

Geldi mi gelir,
Gitti mi gelmez.

Küçük kare kutu,
İçi insan dolu.

Geceleri fener,
Gündüzleri söner.

Dört ayaklı ayı,
Üstünde kabadayı.

Fadime’m pat pat,
Giysisi kat kat.

Alçacık boyları,
Kadifedir donları.

Bir oğlum var,
Kat kat gömleği var.

İnim inim inler,
Cümle alem dinler.

İptendir yapısı,
Üstündedir kapısı.

Kat kat açılır,
Kokusundan kaçılır.

Sarıdır sallanır,
Dalında ballanır.

Yattım yumuşak,
Uyudum sıcak sıcak.

Dizi dizi odalar,
Birbirini kovalar.

Kuyruklu kumbara,
Ekin taşır ambara.

Ninemin etekleri,
Süpürür sokakları.

Sesi var canı yok,
Konuşur ağzı yok.

Aksaray ortasında,
Sarı papaz oturur.

Ayva gibi sarıdır,
Elma gibi suludur.

Bir büyük fıçıcık,
İçi dolu turşucuk.

Dışı kazan karası,
İçi peynir mayası.

Gökte gördüm köprü,
Rengi yedi türlü.

Açarsam dünya olur,
Yakarsam kül olur.

Ağacı oyarlar,
İçine dünyayı koyarlar.

Altı kaya üstü kaya,
İçinde sarı maya.

Bakarsan bağ gibi,
Bakmazsan dağ gibi.

İp bağladım sıpaya,
Uçtu gitti tepeye.

Sarı sarı sarkar,
Düşerim diye korkar.

A benim al yastığım,
İçine un bastığım.

Altı süttür içerim,
Üstü çayır biçerim.

Beyaz duvar içinde,
Sarı kanarya yatar.

Dağda altın çam,
Eve gelir can büyütür.

Dışı var, İçi yok,
Tekme yer, Suçu yok.

İstanbul’da pişti,
Kokusu buraya düştü.

Vurursun vurursun hiç gözünden yaş çıkmaz.

Ateşe girer yanmaz,
Suya düşer ıslanmaz.

Ben giderim o gider,
Güneşte beni izler.

Bir çuval cevizim var,
Sayarım tükenmez.

Bir küçücük mil taşı,
Dolanır dağı taşı.

Gökte açık pencere,
Kalaylı bir tencere.

İçimde akrep var,
Zarar vermeden turlar.

İki camlı pencere,
Bakıp durur her yere.

Kolu var eli yok,
Karnıyarık, karnı yok.

Uzun uzun uz gider,
Oğlu kızı düz gider.

Uzun uzun uzarlar,
Boynuzundan bozarlar.

Bir sihirli fenerim,
Kibritsizde yanarım.

Birisi der ah başım,
Birisi der ah belim.

Burada vurdum kılıcı,
Halep’te oynar ucu.

Yedi delikli tokmak,
Bunu bilmeyen ahmak.

Altı duvar üstü duvar içinde bembeyaz su var.

Bilmece bildirmece,
El üstünde kaydırmaca.

İstanbul'da bir tane,
İzmir'de iki tane.

Yere girer paslanmaz,
Suya girer ıslanmaz.

Bir küçücük evim var,
Sayısız külfetim var.

Hasretler kavuşturur,
Dargınlar barıştırır.

Her gün yeniden doğar,
Dünyaya haber yayar.

Bir gelinim var,
Gelenin gidenin elini öper.

Metel metel mert atar,
Dil atar damak tutar.

Yürür yürür iz etmez,
Hızlı gitse toz etmez.

Bir tas yoğurdum var,
Yarısı ak, yarısı kara.

Çat orada,
Çat burada,
Çat kapı arkasında.

Dört köşedir beş değil,
Başı sudan hoş değil.

Gökte gördüm bir köprü,
Rengi var yedi türlü.

Pazardan aldım bir tane,
Eve geldim bin tane.

Uzun yoldan kuş gelir,
Ne söylerse hoş gelir.

Yapılmıştır meşinden,
Gençler koşar peşinden.

Bir küçücük nışadır,
Herkesi giydirir kuşatır.

Buradan vurdum kılıcı,
İstanbul’dan çıktı ucu.

Çarşıdan aldım kapkara,
Eve geldim kıpkırmızı.

Dünyada her şey lazım,
Her şeye bir şey lazım.

Kara koyun meler gider,
Dağı taşı deler gider.

Tarlada yeşil,
Çarşıda siyah,
Evde kırmızı.

Altı cehennem,
Üstü cehennem,
Ortası cennet.

Özü tatlı,
Sözü tatlı,
Candan daha kıymetli.

Ben giderim,
O da gider,
Önümce cem cem eder.

Sarı tavuk dalda yatar,
Dal kırılır yerde yatar.

Uzaktan baktım hiç yok,
Yakından baktım pek çok.

Yuvarlağız,
Altındanız,
Bir kolda toplanırız.

Altı tahta,
Üstü tahta,
İçinde bir sarı softa.

Aşağı iner güle güle,
Yukarı çıkar ağlaya ağlaya.

Aşağıya çevirsem dolar,
Yukarıya çevirsem boşalır.

Mavi atlas iğne batmaz,
Makas kesmez terzi biçmez,

Tavan üstünde takır tukur,
Zannedersin halı dokur.