Kale Câmii (Divriği)

Camii 1155'e doğru Emir İshak oğlu I. Süleyman tarafından yalın bir üslupla yaptırılmış ve bir de vakıf kurulmuştur. Kale Camii Türklerin en eski yapılarından biri olması sebebiyle önemlidir. Eserin planı ve bezemelerinin Türk sanatı içindeki özgünlüğü camiye bir değer daha katmaktadır. Camii kuzey-güney ekseninde dıştan 19,5x14,5 m lik dikdörtgen bir alanı kaplamaktadır. Kapısı oğlu Şahin Şah tarafından 1180-81'de yaptırılmıştır. Bezemelerin toplandığı taçkapı Anadolu taçkapılarının da ilkidir. Cami üç nefli bazilika planına sahiptir. Neflerin üzerinde mihraba dik uzanan beşik tonozlar yer alır. Tahrir kayıtlarından eserin başlangıçta "Divriği Kalesi Camii" adıyla anıldığı ancak sonraki yüzyıllarda, camii vakfına ilişkin işlemlerde camiye "Süleyman Paşa Camii"denildiği görülmektedir. Caminin ibadete kapanıp harap olmaya başlaması, kale sakinlerinin aşağı mahallelere göç etmeleriyle açıklanabilir. 1850'lerden başlayarak kale boşalmaya başlamış, 20.yüzyıl'a gelinmeden kaledeki son evlerle birlikte camii de terk edilmiştir.