M. Ö.4000 yıllarında Guti İmparatorluğu tarafından Cizre Surları ile Cizre Kalesi yaptırılmıştır. Cizre Kalesi şehrin kuzeyinde Dicle Nehri kıyısındadır.360 oda ve üç katlı olarak yaptırılmıştır. Babil Med Asurlular tarafından onarım gördüğü gibi, Abbasiler döneminde Ömer oğlu Abdulaziz zamanında yıkılan yerler tekrar onarım görmüştür.
Kale üzerinde Emir Seyfeddin İbn İzzeddin Bey tarafından Seyfiyye medresesi yaptırılmış-
tır. Şimdi hala kale üzerinde mihrabı bulunmaktadır.
Cizre Kalesi, siyah bazalt taştan yaptırılmış olup, bey ve saray binaları ile lojman kısımları,
Mescid ve medrese, zindan, divan, askeri kısımlardan oluşurdu. Cizre beylerinden Emir Tacdin in evi şu anda Taktik Alay Komutanlığı karargahı olarak kullanılmaktadır. Altında “Develer Hanı” bölümü bulunur ki; bey ve konuklarının develeri, atları için ahır olarak kullanılırdı.
Cizre Kalesi nin doğusunda Dicle Nehri içinde bulunan kayalar Cizre beylerinin Sadabad ve yazlık toplantı yeri idi. Sarayburnu Kapısından bir geçişi bulunurdu.
Cizre Kalesi içinde bulunan Hamidiye Kışlası (1897) Sultan Abdulhamit zamanında Alay Komutanı ve Paşa olarak tayin edilen Cizre Miran aşiretleri reisi Mustafa Paşa (Mıstı-i Miri) tarafından beyaz kalkerli taştan üç katlı olarak inşa ettirilmiştir.